ახალგაზრდები (10-დან 29 წლამდე) საქართველოს მოსახლეობის დაახლოებით 24,6%-ს წარმოადგენენ. განათლების, დასაქმების, ინკლუზიისა და ჯანმრთელობის სირთულეები, რომლებსაც ერთვის ფინანსური, საცხოვრებლის და ტრანსპორტის პრობლემები, ხელს უშლის ახალგაზრდებს იყვნენ ავტონომიურები, განავითარონ რესურსები და შესაძლებლობები საკუთარი ცხოვრების მართვისათვის, სრულად ჩაერთონ საზოგადოებრივ ცხოვრებაში და მიიღონ დამოუკიდებელი გადაწყვეტილებები. მეზობელ ქვეყნებთან შედარებით საქართველოს ყველაზე მაღალი უმუშევრობის მაჩვენებელი აქვს ახალგაზრდებში. სიღარიბის დონე ახალგაზრდებში ასევე საგრძნობლად მაღალია, ისევე, როგორც თამბაქოს, ალკოჰოლისა და ნარკოტიკული საშუალებების მოხმარების მაჩვენებელი.
ახალგაზრდობა თანამედროვე ქვეყანაში ერთ-ერთ ყველაზე დიდ ფასეულობას წარმოადგენს. აქედან გამომდინარე, ქვეყანაში მიმდინარე პროცესებში ახალგაზრდობის სრულფასივანი მონაწილეობა სახელმწიფოს პრიორიტეტი უნდა იყოს. ეს ყოველივე კიდევ უფრო გაზრდის ახალგაზდრობის პოტენციალს, რაც მომავალში ქვეყანას მისცემს პროგრესულ და განვითარებულ რეალობას. ამისათვის კი პირველ რიგში აუცილებელია სახელმწიფოს მხრიდან ახალგაზრდობის სოციალურ კატეგორიად აღქმის დამკვიდრება.
ახალგაზრდობა სწორედ ის ძალაა, რომელიც ხშირად რევოლუციური იდეების, ცვლილებების, თამამი ნაბიჯების მთავარი ინიციატორი და ლოკომოტივია. ახალგაზრდების გარკვეული ნაწილი მუშაობს, ნაწილი სწავლობს, ცხადია არიან ისეთებიც ვინც არც მუშაობს, არც სწავლობს და არ არიან ჩართულნი რაიმე სახის ტრენინგსა თუ საგანმანათლებლო საქმიანობაში და ე.წ. “NEET” კატეგორიას განეკუთვნებიან.
ცნობილია, რომ საქართველოში, პანდემიამდელი კვლევის მიხედვით, ახალგაზრდებში NEET მაჩვენებელი 30%-ს აღწევდა, ვფიქრობ ეს მაჩვენებელი საგანგაშოა, ვინაიდან ახალგაზრდების წილი დემოგრაფიულ სურათს თუ შევხედავთ მეტად მცირეა. “აღსანიშნავია ისიც, რომ 15-24 ასაკობრივ ჯგუფში NEET მაჩვენებლის მიხედვით საქართველო მეორეა აღმოსავლეთ პარტნიორობის ქვეყნებს შორის, ხოლო ეს მაჩვენებელი ევროკავშირის ქვეყნების მაჩვენებელს რამდენჯერმე აღემატება. შრომის ბაზარზე ახალგაზრდების დაბალი ჩართულობა, შესაძლოა, გამოწვეული იყოს სამუშაო ძალაში დამკვიდრების სირთულით და ნახევარ განაკვეთზე დასაქმების დაბალი შესაძლებლობებით. აგრეთვე, როგორც ცნობილია, ხშირ შემთხვევაში ახალგაზრდებისთვის შეთავაზებული სამსახურები დაბალ ანაზღაურებადია და არადამაკმაყოფილებელი პირობებით გამოირჩევა, რაც ხელს უშლის ახალგაზრდებს, აქტიურად ჩაერთონ შრომის ბაზარზე”,-აცხადებენ PMC-ში.
ჩემს ირგვლივ უამრავი NEET ახალგაზრდაა, რაზეც ხშირად მეფიქრება დიდი გულისტკივილით. ისეთ პატარა რეგიონში, როგორიც ახალციხეა (სამცხე-ჯავახეთი) ყოველდღიურად ვხვდები უამრავ NEET ახალგაზრდას, რაც მაფიქრებს თუ რაიქნება მათი მომავალი? მათი როლი და ფუნქცია ქვეყანასთან მიმართებაში? ან რა არის ზოგადად მათი ცხოვრების არსი და მიზანი?. ხშირად ვფიქრობ რა ან ვინ არის ძლევამოსილი, რომ შეძლოს ამ ახალგაზრდების გააქტიურება, ჩართულობა და სრულფასოვან/აქტიურ მოქალაქედ ჩამოყალიბება.
საჭიროა ახალგაზრდების საკითხის უფრო დეტალური გააზრება, ეროვნულ და ადგილობრივ დონეზე. რათა მოხდეს ხელშეწყობა ახალგაზრდებისათვის იყვნენ მეტად მოტივირებულნი განათლების და დასაქმების მიმართ. დღესდღეობით ძნელია სამუშაო ადგილის პოვნა, მითუმეტეს ახალგაზრდებს ძალიან გვიჭირს რადგან ბუნებრივია არ გვაქვს გამოცდილება ან შესაბამისი განათლება და თუ ვიპოვით სამსახურს ხელფასი იმდენად მწირია რომ თავს დამცირებულად ვგრძნობთ და მოტივაციასაც ვკარგავთ გავაგრძელოთ მუშაობა, რომელიც სათანადოდ არ ფასდება. ამ კუთხით დაინტერესებული უნდა იყოს შემდეგი მხარეები – მთავრობა, მუნიციპალიტეტი, სამოქალაქო ორგანიზაციები, საგანმანათლებლო ინსტიტუტები, ეს მხარეები უნდა ცდილობდნენ ახალგაზრდების ჩართულობის გაზრდას, ხელშეწყობას და წახალისებას. მაგალითად იყოს უფრო მეტი სტაჟირების პროგრამა რაც შემდეგში გააიოლეებს სამსახურის პოვნას, იყოს მეტი ნახევარ განაკვეთზე სამუშაო ადგილი რათა ახალგაზრდამ შეუთავსოს მუშაობა სწავლას, იყოს მეტი ტრენინგები ისეთ თმებზე როგორიცაა: უფლება- მოვალეობები, ახალგაზრდების როლი და სხვა.
ახალგაზრდული პოლიტიკის მჭიდრო დაკავშირება უნდა მოხდეს ქვეყნის სოციალურ პოლიტიკასთან, რაც ახალგაზრდებისთვის სხვა სოციალური ჯგუფების მსგავსად ქვეყანაში მინდინარე პროცესებში თანაბარი მონაწილეობისა და ჩართულობის მხარდაჭერას გულისხმობს. თუმცა ამავდროულად, ახალგარდებს უნდა გააჩნდეთ არამარტო ჩართულობის, არამედ მასზე გავლენის მოხდენის საშუალებაც.
როგორც ზემოთ ავღნიშნე მეზობელ ქვეყნებთან შედარებით საქართველოს ძლიან მაღალი თამბაქოს, ალკოჰოლისა და ნარკოტიკული საშუალებების მოხმარების მაჩვენებელი აქვს ახალგაზრდებში. არავისთვის არის საიდუმლო, რომ ახალგაზრდების თითქმის ნახევარს ამა თუ იმ ნარკოტიკისთვის ერთხელ მაინც გაუსინჯავს გემო. საგანგაშო ფაქტია, რომ ნარკომანების უმეტესობა 25 წლამდე ასაკისაა. განათლების დონის მიხედვით ნარკომანები თანატოლებისგან არ გამოირჩევიან: მათ უმრავლესობას (83,3%) აქვს საშუალო, არასრული უმაღლესი და უმაღლესი განათლება, 61,7% შრომობს, 5,8 % სწავლობს; არც სწავლობს და არც მუშაობს 24,8%. 46% ნასამართლევია. ამათგან ყოველი მეორე სასჯელმოხდილია ან იხდის სასჯელს იმ დანაშაულის გამო, რომელიც პირდაპირ თუ ირიბად ნარკოტიკების მოხმარებას უკავშირდება. ყოველი მეოთხე მათი არაკანონიერი დამზადების, შეძენის, შენახვის, გადატანის გამოა დასჯილი. ყოველი მეორე ცხოვრობს ოჯახში, რომლის წევრიც ბოროტად იყენებდა ალკოჰოლს ან ნარკოტიკულ საშუალებებს, ნასამართლევი ან მძიმე ავადმყოფია. ნარკოტიკული ნივთიერებებისადმი ლტოლვა ხშირად ყალიბდება ფსიქიკური ან ნერვული დაავადებების მქონეთა ოჯახის წევრებს შორის. (mkurnale.ge)
ნარკომანიის გავრცელების პირველი მიზეზი ნარკოტიკული საშუალებების ხელმისაწვდომობაა, მეორე კი “ქუჩის განმანათლებლებისგან” მიღებული დეზინფორმაცია, რომელიც ნარკოტიკების მოხმარების ეფექტს მოზარდს ზედმიწევნით შთამბეჭდავად უხატავს. ამიტომ ძალიან მნიშვნელოვანია, ნარკომანიის შესახებ ინფორმაცია მოზარდმა ქუჩაში კი არა, შინ ან სკოლაში მიიღოს. ამ მხრივაც აუცილებელია ცნობიერების ამაღლება, რათა აღარ იყოს ასეთი დიდი რაოდენობით ახალგაზრდა ნარკოდამოკიდებული ჩვენს პატარა ქვეყანაში.
ვფიქრობ სახელმწიფოს მთავარი ფოკუსი სწორედ ახალგაზრდებზე და მათთან დაკავშირებული პოლიტიკის უფრო ფართო კონტექსტით გააზრებაზე, უნდა იყოს მომართული. მომავალი ხომ სწორედ ახალგაზრდებზეა დამოკიდებული. ვფიქრობ ამ პრობლემების გადაჭრის გზები სწორედ – მთავრობის, მუნიციპალიტეტების, სამოქალაქო ორგანიზაციების, ბიზნესის, საგანმანათლებლო ინსტიტუტების ხელშია. სწორედ მათ შუძლიათ ხელი შეგვიწყონ ვიყოთ უკეთსები და შევძლოთ საკუთარი თავის რეალიზება და დამკვიდრება საზოგადოებაში. ეს თემა ჩემთვის ძლიან ახლოა და ამავდროულად სენსიტიურიც რადგან თავად 23 წლის ვარ და ყოველდღიურობის ნაწილია ის თემები რაც ზემოთ გავშალეთ. ვაწყდები NEET ახალგაზრდებს ვცდილობ ავუხსნა თუ რას მოუტანთ ამ სტილით ცხოვრება მაგრამ პასუხი ერთია: ისინი თითქოს პასიურობით, ნარკოტიკებით გაურბიან იმ რეალობას რაც დღეს საქართველოშია, ამბობენ რომ მაინც არაფერი გამოვა და რა უნდა გააკეთონ ?! ამის მოგვარება ანუ ქვეყანაში ისეთი პირობების შექმნა რაც ახალგაზრდებს სიცოცხლის ხალისს დაგვიბრუნებს მეტად მნიშვნელოვანია. მნიშვნელოვანია ვიგრძნოთ რომ ჩვენც რაღაცა ფუნქცია, სარგებელი და მნიშვნელობა გვაქვს ამ ქვეყანაში.